Je kunt ze gebruiken in letterlijke zin, maar ook in ironische zin, voor een creatieve zin en zelfs om te roddelen. Aanhalingstekens. Maar wanneer gebruik je nou dubbele en wanneer enkele aanhalingstekens?

Dubbele aanhalingstekens

Als je het letterlijk neemt
Als je iemand of iets (zoals een tijdschrift of krant) letterlijk wilt aanhalen in je tekst, dan gebruik je altijd dubbele aanhalingstekens.

Je wilt bijvoorbeeld iemand citeren: “Als je mij aanhaalt, zorg dan wel dat je het goed doet,” mopperde hij tegen zijn collega-journalist.

Of middenin de zin: In de krant stond dat hij “sterke middelen” had gebruikt.

Enkele aanhalingstekens

Zelfverzonnen woord
Sommige zijn er meester in, zelf woorden verzinnen. Maar om nou verwarring te voorkomen is het gebruikelijk om je eigen creatie tussen enkele aanhalingstekens te plaatsen. Zo hebben de Muppets ooit een ‘Koozebanian Phoob’ verzonnen, Roald Dahl verzon de welbekende ‘Oempa-Loempas‘ en Julie Andrews zong ‘Super-Cali-Fragil-Istic-Expi-Ali-Docious‘ in Marry Poppins. Je kunt dus zo fantasierijk zijn als je wil, zolang je het maar tussen aanhalingstekens zet.

Zelfverzonnen citaat
Ook als je een citaat van eigen makelij wilt opschrijven zet je hem tussen enkele aanhalingstekens. Dit gebeurt vaak met generaliserende opmerkingen als: ‘Wat een saaie lezing’ was de mening na het ellenlange betoog.

Voor een ironisch tintje
Als je behoefte hebt aan wat ironie in je tekst, dan kun je deze woorden markeren door ze tussen enkele aanhalingstekens te zetten. Als je dit bijvoorbeeld een belachelijke tip vindt dan schrijf je gewoon: Bedankt voor je ‘goede’ tip. En dan weet ik genoeg 😉

Ook emoji’s kun je gebruiken voor een ironisch tintje. Maar daarover meer in een ander blog: hoe stop je sarcasme in je tekst?

Een citaat binnen een citaat
Het komt weleens voor dat je dubbel moet citeren. Je wilt een citaat kwijt tussen dubbele aanhalingstekens, om onderscheid te maken gebruik je dan enkele aanhalingstekens. Met name schrijvers maken hier vaak gebruik van.

Denk aan een zin waarbij iemand bijvoorbeeld iets over iemand anders zegt: Brenda zei: “Iedere keer als de baas roept ‘hop aan het werk’, moet ik aan een paard denken.”

Je kunt ook cursiveren
Degene die dit blog al langer volgen hebben vast al opgemerkt dat ik liever cursiveer dan al dat ‘krulspul’ in mijn teksten gebruik. Als je zelf ook van een nette tekst houdt, dan kun je in de meeste gevallen de enkele aanhalingstekens vervangen voor cursief.

• Roald Dahl vond de Oempa-Loempas uit.
• Wat een saaie lezing was de mening na het ellenlange betoog.

En bedenk dit…

Dat je een gedachte nooit tussen aanhalingstekens zet.

Tom dacht: dat gaat mij nooit lukken.

Het maakt veel uit of je dubbele of enkele aanhalingstekens gebruikt. Wanneer je iemand letterlijk citeert geeft dat een heel andere lading aan je tekst dan wanneer je het zelf verzonnen hebt. Toch zijn deze regels niet moeilijk. Je moet het alleen even weten. Dus bij deze.