Sarcasme, soms lijkt het wel volkssport nummer één. Een lekkere veeg kan altijd wel een sausje sarcasme gebruiken, met de juiste toon en een vette knipoog. En dat is het hem nou juist. Communicatie bestaat voor zeventig procent uit lichaamstaal, iets wat volledig verloren gaat bij het geschreven woord. Dus hoe gooi je nou dat laagje sarcasme over je tekst?
Sarcasme vs ironie
Eerst even een lesje in humor. Want wat is nou sarcasme en wat is dan ironie? Simpel gezegd: sarcasme is humor ten koste van een ander. En bij ironie zeg je het een, maar bedoel je het tegenovergestelde.
Dus als je op een regenachtige dag zegt: ‘Lekker weertje, hè!’ Dan ben je ironisch.
Zeg je: ‘Ben je drie kilo afgevallen? Ach, dat zie je toch niet op een ton!’ Dan doe je aan sarcasme.
En dan is er ook nog cynisme. Humor met een bittere ondertoon, omdat er een houding van ongeloof ten opzichte van de goede bedoelingen van degene voor je aan ten grondslag ligt. ‘Praat nog harder, dan kunnen ze het in China ook horen.’
Hoe stop je sarcasme in je tekst?
Ook in je tekst kun je je sarcastische tanden zetten. Er mogen dan legio onderzoeken zijn gedaan naar de gesproken ‘rot opmerking’. Voor de tekstuele variant zijn al de nodige oplossingen bedacht. Hier komen ze.
Emoji’s
Ik zeg iets lelijks tegen je maar ik geef je een vette knipoog, dus vat het niet te letterlijk op.
‘Die nieuwe schoenen van je waren geweldig. Ik kon je al van mijlenver horen aankomen.’ 😉
‘Volgende keer als je je kersttrui aandoet. Stuur me dan even de memo.’
De #hashtag
Je grap uit moeten leggen is natuurlijk helemaal niet grappig. Maar wie zijn sarcastische ondertoon wil laten ‘horen’ op bijvoorbeeld Twitter, zal algauw uit zijn arsenaal hashtags moeten putten. #sarcasme is dan ook populair bij het vogeltje dat tjirpt in honderdveertig tekens.
Geen schuine moppen
Nog een veelgebruikte manier om je sarcastische bui lucht te geven in je app’je is door woorden te benadrukken met vetgedrukt of cursief. En dit zijn natuurlijk geen schuine moppen.
Daarnaast is het gebruikmaken van air quotes tevens zeer gewild. ‘Dus jij speelt in een “band”.
Algoritmes
Scannen op sarcasme, kan dat wel? Algoritmes doen in ieder geval een poging. Ze zijn ingesteld om ongepast en beledigende taal te detecteren in posts, reviews and online commentaren. Maar voor het vinden van sarcasme is meer nodig.
Om bijtende humor op te sporen zijn niet alleen de woorden belangrijk maar ook de betekenis achter de combinatie van woorden, zo blijkt uit onderzoek. Tenzij je ze een hashtagje helpt natuurlijk. #sarcasme
Communicatie mag dan flink veranderd zijn dankzij mail, app’jes en online commentaar geven waarbij direct contact verloren gaat. Gelukkig is er ook in tekst nog ruimte voor een rot opmerking. #sarcasme
Wil je wekelijks je portie taal en copywriting tips zo gratis in je mailbox krijgen? Schrijf je dan in voor mijn sunny emails en word een betere schrijver onder je parasol ⛱
Lees ook eens dit artikel van de NOS over de sarcasmedetector die sarcasme kan ontdekken in menselijke taal, dit allemaal in een poging om computers menselijker te maken. En oh ja, Joey en Chandler uit Friends komen ook aan bod.